انواع ترموستات و وظیفه آن در انواع خودرو پژو و پراید تولید شده در شرکت پارس نیکان
ترموستات خودرو چیست؟
پیدایش ترموستات به چهار صد سال پیش زمانی که نوع بشر این نیاز را حس کرد نیاز به دستگاهی دارد که بتواند دما را کنترل کند و هدف این بود که زندگی آسان‌تر شود و به تکنولوژی اجازه ی انجام این کار ضروری داده شود نتیجه این بود، ترموستات (thermostat) که امروزه در اجاق گاز‌ها، وسایل تهویه هوا، یخچال‌ها و ماشین‌ها و بسیاری دیگر از وسایل زندگی استفاده میشود.
ترموستات از دوکلمه که ریشه یونانی دارند گرفته شده است ترموس (thermos) به معنای داغ و استاتوس (statos) به معنای ثابت ماندن یا ثابت ایستادن می‌باشد.
به طور کلی به وسیله‌ای گفته میشود که درجه حرارت یک سیستم فیزیکی را اندازه گیری می‌کند و با توجه به آن یک عکس العملی صورت می‌دهد تا سیستم در دمای مورد نظر باقی بماند؛ از این رو ترموستات ها به دونوع مکانیکی و الکتریکی تقسیم بندی می‌شوند.
در موتور‌های احتراق داخلی، برای ثابت نگه داشتن دمای موتور در نقطه ی بهینه ی کارکرد، استفاده می شود؛ ترموستات این کار را از طریق کنترل جریان مایع خنک کننده به رادیاتور انجام می‌دهد دمای موتور‌ها معمولاً بین 70 تا 90 درجه سانتی گراد می‌باشد اما موتور‌های مدرن تر معمولا دمای آنها بالای 80 درجه می‌باشد.
امروزه سعی می شود که دمای موتور را بالا نگه دارند؛ از جمله دلایل این امر می‌توان به مصرف سوخت کمتر، آلایندگی کمتر، استهلاک پایین موتور اشاره کرد. همچنین این قطعه زمان گرم شدن موتور را کاهش می‌دهد که موتور سریع تر به دمای بهینه ی کارکرد خود برسد.
تاریخچه
اختراع ترموستات به سال 1620بر میگردد زمانی که مخترع هلندی به نام کورنلیس دربل(cornelis j drebbele) (سازنده اولین زیردریایی قابل هدایت در تاریخ ) فری را اختراع کرد که بتواند برای جوجه کشی تخم مرغ‌ها مورد استفاده قرار بگیرد دمای این فر توسط یک ترموستات جیوه‌ای کنترل میشد. به این طریق که میزان ورودی هوای گرم به فر توسط این ترموستات کنترل میشد. ترموستات جیوه‌ای او به عنوان اولین ترموستات تاریخ شناخته میشود.
همچنین در سال 1830 اندرو یور (Andrew ure) نسل جدیدی از ترموستات‌ها را اختراع کرد او یک شیمیدان اسکاتلندی بود که در آن زمان کارخانجات نساجی برای عملکرد بهینه به دمای ثابت و پایدار نیاز داشتند به همین دلیل یور ترموستات‌های بایمتال را اختراع کرد به این صورت که هنگامی دما بالا می‌رفت منبع انرژی قطع میشد. ترموستاتی که او اختراع کرد هنوز هم کاربرد دارد و در جا‌های مختلف نظیر صنعت برق تولید و استفاده میشود .
و سرانجام پس از 56 سال در سال 1886 آلبرت باتز (alberet butz) نخستین ترموستا‌های الکتریکی را اختراع کرد باتز یک مخترع و یک تاجر متولد سویس بود که سپس به آمریکا مهاجرت کرد و شرکت خود را تاسیس کرد و در سن 56 سالگی چشم از جهان فروبست.
در سال 1936 سرجیس ورنت (segius vernet) با اختراع این نوع ترموستات‌ها انقلابی در این صنعت ایجاد کرد امروزه ترموستات‌های وکسی را با نام ترموستات ورنت نیز می‌شناسند شرکت او هنوز هم با نام ورنی (vernay) مشغول به کار است.
انواع ترموستات خودرو
ترموستات‌ها به طور کلی به مکانیکی ، الکترونیکی و الکتریکی تقسیم بندی می‌شوند در اتومبیل‌های کلاس متوسط معمولا از نوع مکانیکی استفاده میشود که از جمله مهمترین دلایل استفاده از آن عبارتند از :
1.هزینه تولید پایین
2.پیروی از قوانین و مکانیزم ساده
3.قابلیت اعتماد بالا (سیستم های مکانیکی عموما از سیستم‌های الکترونیکی قابل اعتماد‌تر هستند)
4.تقاضا و استفاده زیاد از این نوع
5.عمر طولانی
6.عموما فشار ماده خنک کننده موتور روی آن تاثیری نمی‌گذارد
ویدئو برسی اجزای ترموستات
تعویض ترموستات خودرو
هنگام تعویض ترموستات خودرو باید نکاتی اعم از سرد بودن موتور خودرو توجه کرد چرا که منجر به خارج شدن مایع خنک کننده می شود.
برای تعویض ترموستات، پیچ تخلیه را باز می کنیم تا مقداری از سطح مایع خنک کننده پایین برود و با کمک آچار 2 پیچ ترموستات را بیرون می کشیم (درپوش ترموستات را تمیز کنید تا هیچ رسوباتی وجود نداشته باشه) سپس ترموستات جدید را نصب می کنیم (دقت داشته باشید قسمت فنر ترموستات و مخزن گاز ترموستات در قسمت سر سیلندر قرار بگیرد)
بعد از بستن درپوش ترموستات نوبت به پر کردن رادیاتور و هواگیری می شود باید مقدار ضدیخ را در سیستم تنظیم کنیم و این کار را تا زمانی ادامه می دهیم که مایع خارج شود.
بعد از اینکه از دو پیچ آبی بیرون ریخته نشد پیچ ها را بسته و درب رادیاتور را نیز می بندیم.
تقسیم بندی ترموستات‌ها
1- بایمتال
ترموستات بی متال از دو قطعه فلزی تشکیل میشود . که در عکس روبرو نشان داده شده است.
بی متال دارای نوعی سوپاپ است که با یک حلقه مارپیج کار می کند.
اساس کار آن اختلاف در ضریب انبساط دو فلز است. زمانی که به دمای بالایی میرسد منبسط شده و حلقه ی مارپیچ باعث باز شدن سوپاپ میگردد. و زمانی که مایع خنک میشود باعث انقباض شده و سوپاپ بسته میشود.
2- فانوسی
در این نوع ترموستات ، که در یک محفظه الکل یا اتر که دارای نقطه ی جوش پایینی می باشد پر میگردد. زمانیکه محفظه گرم می شوند ، مایع داخل آن تبخیر و فشار کافی ، برای انبساط ایجاد می کند. و باعث باز شدن ترموستات میگردد و بالعکس در زمان سرد شدن این بخش انقباض پیدا کرده و به حالت اولیه باز می گردد. سوپاپ آن بسته می شود.
3- وکسی
زمانی که موتور روشن میشود دمای ناشی از احتراق منجر به افزایش دمای موتور میگردد. دمای موتور توسط سیستم خنک کاری تحت کنترل می‌باشد و می‌بایست در بازه‌های تعریف شده عملکرد مناسبی داشته باشد از این رو نقش به سزایی در عملکرد مناسب سیستم خنک کاری دارد.
ترموستات وکسی یکی از انواع ترموستات‌ها می‌باشد که عملکرد آن به این صورت است که در آنها از یک نوع وکس مخصوص استفاده میشود این وکس در دمای اتاق به صورت جامد می‌باشد.
با افزایش دما این وکس ذوب شده و به مایع تبدیل می شود و باعث افزایش حجم میگردد که با افزایش حجم این وکس در دمای مورد نظر باعث میشود که لاستیک درون ترموستات فشرده شده و این فشرده شدن باعث میشود که پیستون درون سیلندر ترموستات به سمت بالا هدایت شود از آن جایی که انتهای دیگر پیستون قفل شده است و حرکت نمی‌کند عکس العمل این نیرو خود سیلندر را به سمت پایین هدایت می کند و باعث می شود که مجرای ورودی آب به رادیاتور باز شود.
4- دوکاره
برای عملکرد بهتر سیستم خنک کننده در این نوع ترموستات ها در زمانی که مایع خنک کننده سرد باشد نیز عمل کرده و باعث بسته شدن ترموستات گردیده و همچنین در حالتی که مایع خنک کننده بیش از حد گرم شود عملکرد متفاوتی از خود نشان می دهد.
5- کنترل الکترونیکی
در این نوع ترموستات که درجه حرارت توسط ابزار الکترونیکی که بدین منظور تعبیه گردیده است اندازه گیری میگردد و با توجه به درجه حرارت تعیین شده، ترموستات را باز یا بسته نگه می دارد.
عملکرد ترموستات خودرو
به دو روش می توان از صحت عملکرد اطمینان حاصل کرد:
روش اول: آن را در ظرفی حاوی آب جوش قرار داده و عملکرد ترموستات به صورت آهسته تا باز شدن کامل مشاهده می کنیم.
روش دوم: این روش بر روی موتور قابل مشاهده می باشد که در قدم اول اتوموبیل را روشن کرده و بین 4 الی 8 دقیقه صبر می کنیم. با مشاهده تغییر نمایشگر آب پشت آمپر، لوله خروجی آب ترمسوتات را لمس می کنیم. در این هنگام سیال عبوری در درون شیلنگ داغ می باشد که با دست محسوس می باشد.
خودرو بدون ترموستات
خودرویی که ترموستات از آن حذف شده اگر بلافاصله بعد از سر بالایی وارد سرپایینی شود منجر به تاب برداشتن سرسیلندر میشه. به دلیل نبود ترموستات سرعت گردش مایع خنک کننده افزایش پیدا می کنه و این عمل موجب میشه تا مایع خنک کننده گرمای خودش رو به خوبی از دست نده و در نهایت دمای موتور بالا بره و باعث بیشتر کارکردن موتور بشه.
یکی از دلایلی که ترموستات در ماشین های مسابقه ای حذف می کنند این است که چون موتور ماشین مسابقه ای تحت فشار است و ترموستات باید کاملا باز باشد و ترموستات فابریک کارخانه نمیتونه دمایی موتوری که تحت فشاره را تغییر بدهد بنابراین باز بودن ترموستات با نبود ترموستات در خودرو هیچ تفاوتی ندارد.
علائم خرابی ترموستات خودرو
یکی از دلایلی که میتواند منجر به خرابی ترموستات شود عدم عملکرد یا عملکرد ضعیف این قطعه است. در این هنگام عقربه نمایشگر آب بالاتر از حد معمول قرار می‌‌گیرد که نشان دهنده افزایش دمای موتور و در نتیجه جوش آوردن آن می باشد.
با توجه به توضیحات فوق ممکن است پس از مدتی عملکرد ضعیفی داشته باشد که اصطلاحا ترموستات بسته نمی شود. در این حالت سیستم خنک کاری بدون هیچ گونه مانعی سیستم را مدوام خنک می کند که در این شرایط آمپر از حد نرمال پایین تر قرار می گیرد و موتور سرد کار می کند.
زمان تعویض ترموستات خودرو؟
ترموستات با توجه به الزامات خاص خودرو ساز می بایست در شرایط منطبق با استاندارد، عملکرد مناسبی داشته باشد. ترموستات ها پس از مدتی کارکرد دچار خستگی شده و عملکرد مناسبی ندارد که منجر به افزایش مصرف سوخت و آلایندگی می شود. پس نیاز است با توجه مهلت گارانتی (مقدار سال یا کیلومتر کار کرد) تعویض گردد تا از افزایش هزینه های سوخت و همچنین آسیب به محیط زیست جلوگیری شود.
مدت زمان استهلاک و نیاز به تعویض
ترموستات با توجه به الزامات استاندارد هر خودرو،مورد تست های مختلف قرار می گیرد که نهایتا میزان کارکرد (میزان کیلومتر کارکرد و یا سال کارکرد) و گارانتی مشخص می شود.
اعلام محدوده گارانتی به منزله کارکرد مناسب ترموستات می باشد که پس از این مدت دچار خستگی شده و نیاز به تعویض دارد. معمولا توصیه می گردد که ترموستات پس از 40 هزار کارکرد و یا 2 سال تعویض شود.
درجه ترموستات انواع خودرو؟
درجه ترموستات خودرو ها در کارخانه تنظیم می گردد و هنگام بروز ایراد، غیر قابل تنظیم خواهد بود. بنابراین اگر درجه حرارت باز شدن ترموستات 89 باشد اما در 76 درجه باز شود نشان دهنده از تنظیم خارج شدن ترموستات می باشد و مصرف افزایش می یابد. اگر درجه ترموستات در درجه بالاتر از حد مجاز باز شود منجر به جوش آمدن موتور خودرو می گردد.
نکات حائز اهمیت
• در هنگام خرید به نام و لوگوی پارس نیکان بر روی قطعه توجه فرمایید.
• در هنگام خرید ترموستات از مورد استفاده بودن آن در خطوط تولید خودروساز اطمینان حاصل نمایید.
• ترموستات قطعه ای با تکنولوژی بسیار بالا می باشد و کیفیت آن امری بسیار ضروری است لذا سلامت موتور خود را فدای قیمت پایین و یا استفاده از قطعات فاقد مصرف در خطوط تولید نکنید.
محصولات پارس نیکان
گروه صنعتی پارس نیکان، امروزه یکی از تأمین کنندگان معتبر در زمینه قطعات خودرو است. طراحی، تولید و تأمین قطعات با کیفیت و مطمئن جهت برآورده کردن نیازهای صنایع خودروسازی کشور و همچنین بازار لوازم یدکی از وظایف این شرکت می باشد. اهمیت و لذت رانندگی در گرو ایمنی خودرو مصرف کنندگان گرامی است. لذا استفاده از مواد اولیه مرغوب، نیروهای خلاق، متعهد و با تجربه و همچنین کنترل کیفیت مستمر از ارزش های بنیادی این شرکت محسوب می گردد.
یکی از روشهای تهیه محصولات خرید اینترنتی است. علاوه بر تأمین خطوط تولیدی شرکت های خودروساز؛ جهت حفظ سلامت سیستم خنک کننده خودرو محصولات خود را به صورت تکی از طریق وب سایت شرکت پارس نیکان را مهیا نمودیم. کافی است روی عکس قطعه مورد نظر کلیک و فرآیند خرید خود را کامل نمایید.